231 lat temu, podczas Sejmu Czteroletniego przyjęto ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była ona drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą ustrój prawny państwa. Celem ustawy rządowej z 1791 roku miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku pierwszego rozbioru przeprowadzonego przez Rosję, Austrię i Prusy w 1772 roku.
Trzeci Maja radością wiosenną
wszystkich ludzi dziś w Polsce powitał,
Sztandarami biało-czerwonymi
umaiła się Rzeczpospolita.
(…)Rozpłynęła się już pieśń radosna
głośnym echem po ojczystym kraju
– Witaj, witaj, Majowa Rocznico,
pamiętny Trzeci Maju.
Stanisław Aleksandrzak „Rocznica”
Ustawa zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, doprowadziła do politycznego zrównania mieszczan i szlachty oraz wprowadziła ochronę państwa nad chłopami. Konstytucja wprowadziła także podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Próba wprowadzenia konstytucji w życie została zniweczona już w połowie 1792 roku. Było to związane z konfederacją targowicką i wkroczeniem armii rosyjskiej w granice Polski. Potem, w1793 roku nastąpił drugi, a w 1795 trzeci rozbiór Polski. Polska zniknęła z mapy na 123 lata. Mimo tego, pamięć o drugiej w dziejach świata spisanej konstytucji narodowej przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości.
Od czasu odzyskania niepodległości w 1918 roku, rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja była obchodzona jako najważniejsze święto państwowe. Po roku 1945 komunistyczne władze dążyły do likwidacji trzeciomajowych obchodów. Przełom przyniósł rok 1990. Nowo wybrany Sejm i Senat powróciły do tradycji i proklamowały dzień 3 maja świętem państwowym.
Początek maja to również okres uroczystości upamiętniających wydarzenia i symbole, które zapisały się w historii polskiej państwowości.
- 1 maja to Międzynarodowy Dzień Ludzi Pracy. Święto zostało ustanowione w Paryżu w 1890 roku przez Kongres założycielski II Międzynarodówki.
- 2 maja obchodzony jest Dzień Flagi Państwowej oraz Dzień Polonii i Polaków za granicą.
Powinniśmy znać naszą historię, by czerpać z niej siłę i mądrość – wartości, które pozwalają przetrwać w najtrudniejszych chwilach, bo...
(...) Ziemio ojczysta, ziemio jasna,
nie będę powalonym drzewem.
Codziennie mocniej w ciebie wrastam
radością, smutkiem, dumą, gniewem.
Nie będę jak zerwana nić.
Odrzucam pustobrzmiące słowa.
Można nie kochać cię – i żyć,
ale nie można owocować.(...)
Wisława Szymborska „Gawęda o miłości ziemi ojczystej"
Zapraszamy do obejrzenia filmu i wspólnego świętowania 231. Rocznicy Uchwalenia Konstytucji 3 maja.
/Ewa Tajs-Drąg, Monika Antosiewicz/